Schotwond, steekwond en reanimatie

Hi allemaal!

Hier nu net uit het ziekenhuis waar net dag 3 is afgesloten. We hebben al zoveel gezien en gedaan! En hoewel ze zeggen dat de geneeskunde in Zuid-Afrika van 1e wereld niveau is met patienten uit de 3e wereld, nu, het eerste deel klopt toch niet helemaal… Het ziekenhuis bijvoorbeeld vertoont toch wel veel overeenkomsten met het kleine ziekenhuisje in Zambia waar Marije en ik in 2006 waren. Een opsomming van hoe het ziekenhuis eruit ziet: elke gang ziet eruit als een kelder; die eeuwige blauwe verf op de muren (niet altijd meer helemaal gaaf overigens); stekkers van gloednieuwe apparaten zoals een saturatiemeter die zelfs in Nederland niet zou misstaan, steken echter in oude, gare, onveilige contactdozen (die soms met verband bijelkaar gehouden moeten worden…); overal ‘hangende’ zwarte mensen, waarvan de ziekte noch het doel duidelijk is waarvoor ze het ziekenhuis bezoeken; soms roestige bedden met een hypermoderne operatielamp erboven; 1 echoapparaat voor het hele ziekenhuis; een CT-scan is aanwezig, maar voor de electieve gevallen geldt een wachtlijst van 6 maanden. Gewoon om een beetje een beeld te scheppen!

Op de eerste dag werden we goed ontvangen door onze begeleider aldaar, dr. Rangiah, de grote baas van het Accident & Emergency Department (A&E). Hij vertelde ons over de omstandigheden van een ziekenhuis in Zuid-Afrika en over de verschillen in patienten en ziektebeelden die we zouden gaan zien en meemaken. Hij vertelde ons dat maar liefst 50% van alle patienten HIV positief is en gelijk dus ook het belang van het gebruik van handschoenen. Mocht er zich, bijvoorbeeld bij het afnemen van bloed met een naald, een prik-accident voordoen, dan is er medicatie tegen HIV beschikbaar (in het acute moment behandelen van HIV is de enige manier om van HIV af te komen). Klaas en ik hebben vanuit Nederland ook een PEP-set (medicatie tegen HIV bij prik-accidenten) meegenomen, maar het is natuurlijk fijn om te weten dat het ziekenhuis dit ook heeft. Verder leidde hij ons rond over de A&E afdeling en wat me gelijk opviel, was de grote hoeveelheid Indische mensen die hier als personeel aan het werk zijn en tevens dat bijna alle patienten zwart zijn. De A&E afdeling is hier gesplitst in medische noodgevallen (zoals bijvoorbeeld een hartinfarct, acute asthma-aanval (kan hier ook tuberculose zijn!) en uit de hand gelopen bloedsuikers van diabetici) en trauma. We krijgen veel vrijheid van dr. Rangiah en mogen naast de A&E afdeling ook een patient opvolgen als deze bijvoorbeeld een operatie behoeft of opgenomen wordt.

Nu, gelijk de eerste dag en de eerste patient die we zagen was een schotwond! Het is hier echt aan de orde van de dag! Voor de Interns hier is het dus dagelijkse kost, maar ik had nog nooit een schotwond gezien. Als we een avonddienst gaan lopen, zullen we er nog veel meer zien, is ons gezegd. Het was een schot in het onderbeen en de kogel was er dwars doorheen gegaan en had een versplintering van bot achtergelaten. De patient zij dat hij een van de ongelukkige omstanders was en dat hij ‘was hit in the crossfire’. Met andere woorden: ze doen voorkomen dat ze er niets mee te maken hebben, opdat ze geen last met de politie krijgen.

Naast de schotwond, zag ik op de eerste dag ook gelijk een steekwond. Het was dus maandag die eerste dag dat de patiente zich naar de A&E had begeven, maar ze had de wond al de vrijdag ervoor opgelopen. Als verklaring kreeg ik van een van de doktoren dat ze vrijdag en het weekend waarschijnlijk te dronken was geweest om het te merken… Anyways, samen met een Intern ging ik naar de steekwond kijken die zich in de nek bevond en zich naar schuin voren uitstrekte. De Intern stak haar vinger erin en haar halve vinger verween! Den tering! En daar lopen ze dan gewoon een paar dagen mee rond,  kan je het fijn goed de tijd geven om het te laten infecteren enzo… This is Africa!

Gisteren, dag 2, begon ook al gelijk goed. Er was een jongeman van 24 jaar overreden door een bus en lag nogal onrustig te wezen in het roestige bed op de traumakamer. De bus, die hij dus duidelijk over het hoofd had gezien, had hem om 7u de vorige avond geraakt en nadat hij eerst naar een ander ziekenhuis was gebracht, lag hij nu ‘bij ons’. In de brief van het andere ziekenhuis stond dat hij een stomp voorwerp in zijn buik/borst had gekregen en dat bij eerder gemaakte rontgenfoto’s de rechterlong vol met bloed zat waarop ze een thoraxdrain in de long hebben gestoken om het bloed af te laten lopen. Stel je deze situatie niet zo clean en clear voor zoals ze het bij ER doen, integendeel, de organisatie was ver te zoeken en iedereen deed maar wat. De saturatiemeter deed het niet, de bloeddrukmeter was kwijt, de thoraxdrain liet nog steeds bloed lopen en een extra lijn voor vloeistof toediening kon niet worden verkregen en ondertussen bleef de jongeman maar onrustig woelen. Niet echt een stabiele situatie dus… Echter toen hij wat stabieler leek te zijn, moest er nog een rontgenfoto worden gemaakt. In Nederland zou zoiets met een verrijdbaar rontgenapparaat kunnen, zodat de patient niet van het bed af hoeft. Die hebben ze hier alleen niet beschikbaar, dus de patient moest toch van het bed af. En de foto was nog niet gemaakt, of hij stortte inelkaar! Fuck! Ja, en nu, geen ademhaling, bij vrije ademweg en geen pols, dus beademen en reanimeren. Een verpleegkundige deed het beademen en een Intern van chirurgie het reanimeren. Die laatste werd echter snel moe, en omdat ze ook kort van stuk was en het bed hoog en (uiteraard) niet verstelbaar, kon ze er ook niet goed bij. Dus ik mocht reanimeren, superkick natuurlijk! Adrenaline werd gespoten, hij werd geintubeerd (slang in luchtpijp er geforceerd lucht erin) en vocht zo snel mogelijk toegediend en op een gegeven moment kwam hij weer bij. Wat me opviel was dat iedereen heel rustig bleef en het bijna niet interessant vond. Er was ook geen enkele structuur te bekennen. Ad hoc werd beslist wat er gedaan zou moeten worden en de beademing en reanimatie ging ook niet vlekkeloos (mooi voorbeeld: een dikke Zuid-Afrikaanse zou de reanimatie wel even overnemen en die begon me daar als een debiel te duwen a 200 per minuut, niet te zuinig!). Maw ik zou zeker niet graag een ongeluk krijgen, maar misschien is het nog wel erger om in zo’n ziekenhuis ‘gered’ te worden! Inmiddels was de patient weer een beetje stabiel, had een 2e thoraxdrain gekregen en werd klaargemaakt voor operatie. Alle apparaten werden meegenomen en/of losgekoppeld en het roestige bedje met de woelende jongeman werd door de nauwe gangetjes van het ziekenhuis naar 3 hoog achter naar de operatiekamers geleid. Daar werd hij eerst in de verkoeverkamer gelegd en de (blanke!) chirurgen kwamen een kijken wat er loos was. Ik wilde natuurlijk bij die operatie zijn, want ik wilde nu wel eens weten waardoor hij neer was gegaan en waar nu die bloeding vandaan kwam. Misschien was zijn lever wel gescheurd en bloedde hij nu wel in zijn buik, daar hij het bloed liever in zijn hersenen had gehad. Of was zijn milt wel naar de gallemiezen, who knows? Iig ik ging mn operatiekleding aantrekken en was hoogstens 10 minuten weg. Toen ik terugkwam, hoorde ik van de Intern van de chirurgie dat hij net weer geen ademhaling en pols meer had, en ze hem weer hadden moeten beademen en reanimeren! Eenmaal op de operatiekamer ging het snel en hadden ze binnen een mum van tijd de buik open en het probleem gevonden. Het stompe voorwerp had het stuk darm net na de maag verrot gemaakt en nu was er dus zuur maagsap en bloed in zijn buik aan het lekken. Geen wonder dat hij zo onrustig was… Er waren 9 zakken bloed besteld en terwijl die er 1 voor 1 inliepen, werden er drains in de maag en de darm gestoken door de huid naar buiten en werd de wond afgedekt. Operatie geslaagd, patient (nog!) niet dood. Een van de chirurgen maakte een passende opmerking over hoeveel geluk deze jongeman wel niet heeft gehad: ‘If he survives this, he will never win the Lotto again’. Dat zegt genoeg!

Vandaag zowaar een ‘rustige’ dag. Er waren veel patienten die claimden bij een taxi-ongeluk te zijn betrokken. Het is namelijk zo in dit land, dat je een schadevergoeding krijgt als je bij een ongeluk in het ziekenhuis nagekeken moet worden en een rontgenfoto moet hebben. Het jammere van deze eigenlijk heel sociale regel, is dat veel arme mensen (en die zijn er genoeg) hier misbruik van willen maken. Dus dit betekent dat zelf omstanders van het taxi-ongeluk zich melden op de A&E en claimen zo’n ontzettende pijn in hun nek/arm/been/whatever te hebben dat een rontgenfoto noodzakelijk is. Het drijft de Indische dokters op de A&E een beetje tot waanzin en ze zijn deze aanstellers dan ook meer dan zat! Best sneu natuurlijk, maar wat moet je anders. Kostbare tijd gaat verloren om echte patienten te helpen door deze nep-patienten. Hoog tijd dat deze ‘sociale regel’ wordt herzien!

Heel medisch verhaal natuurlijk, maar ja, dat zal de komende weken wel zo blijven. Al plannen we al wel een weekend weg met Anna naar Drakensbergen, een mooi berglandschap hier 2-3 uur rijden vandaan.

Jordy