Lesotho, het dak van Afrika

Hi allemaal!

Dankzij de fijne medewerkster van het internetcafe gisteren, die per se wilde dat alle computers afgesloten en opnieuw opgestart zouden worden, terwijl ik nog met mijn blog-verhaal bezig was, kan ik nu dus het hele verhaal dus weer opnieuw typen. Ik kan dat wijf wel wurgen! Ze zei namelijk dat als ik mijn word-bestandje zou opslaan op de harde schijf, dat ik het niet kwijt zou raken. Ja niet dus! Het blijkt namelijk zo te zijn dat de computer alles wist wat vreemd is nadat hij opnieuw is opgestart. Maar goed, met het temperament van een verliezende Italiaanse voetbalfan na maandag-avond ben ik dus zonder te betalen het internetcafe uitgelopen. Ik had het even helemaal gehad.

Anyways, nu dus poging 2. Het zal misschien wel een lang verhaal zijn, maar mijn vorige post is dan ook al van > 1 week geleden. Vorige week dinsdag, woensdag en donderdag eigenlijk niet zo heel veel spannende dingen op de trauma-afdeling. Wel veel met de orthopaed meegelopen en ook veel van hem geleerd. Wat ik namelijk wel mis bij het lopen op de spoedeisende hulp is het gebrek aan ‘hoe nu verder?’. Dan heb je bijvoorbeeld net een patient gezien die je verdenkt van een gebroken enkel, foto gemaakt en warempel helemaal aan stukjes en dan moet je die patient verwijzen naar de orthopaedie en dan kan jij, als spoedeisende hulp arts, in principe de volgende patient van de stapel statussen gaan zien, zonder te weten hoe het nu verder gaat.

Afgelopen vrijdag ging het lang weekend weg van mij, Klaas en Anna naar Drakensbergen per huurauto van start. Dit gebergte is 250 km ten westen van Durban gelegen en vormt letterlijk en figuurlijk een grens tussen Lesotho, een klein landje ter grootte van Belgie, en Zuid-Afrika. Typisch is dat Lesotho aan alle kanten begrenst wordt door Zuid-Afrika en dat het een van de hoogst gelegen landen ter wereld is. Lesotho is dan ook ‘het dak van Afrika’. Klaas en ik haalden de huurauto op bij het vliegveld en na ongeveer 26 handtekeningen waren we de trotse eigenaar van een licht-blauwe VW Polo met een pruttelend koffiemolentje onder de motorkap. En tja, links rijden he! Dat valt nog tegen! Niet eens zozeer dat je met links moet schakelen of dat de bocht naar links nu een korte draai heeft en vice versa, maar wel dat je de hele linkerkant vergeet. Logisch ook, want in Nederland zit je als bestuurder natuurlijk al aan de linkerkant. Met andere woorden, Klaas was levende schietschijf op de passagiersstoel! We moesten nu met nul ervaring op links-rijden-gebied naar Anna in het noorden van Durban. Leuk ook dat dit noorden van de stad gebouwd is als San Fransisco en dat dus menige heuvel ons het zicht op de weg voor ons ontnam. ‘Navigator Klaas’ had op een gegeven moment het idee om bij de volgende kruising rechtsaf te willen, maar dit mocht niet en we moesten dus linksaf. Jammer alleen dat we tot deze beslissing kwamen terwijl de auto stil op een helling naar boven stond van pak hem beet 45 graden. Het was juist hier dat mijn in Nederland opgedane kennis en vaardigheid tot het uitvoeren van een hellingproef te kort schoot en de straat gevuld werd met het gekerm van de banden, blauwe wolkjes en de stank van verbrand rubber. De wegwerkers stonden met verbazing te kijken hoe deze idioten in hun Polootje de berg op stoven! Even later werd bij het uitvoeren van een heuse U-turn in een straat ook even de volledige linkerkant van de auto genegeerd en werd hierop geattendeerd door het feit dat de wieldop van het linkervoorwiel inmiddels ruimschoots gehavend werd door de hoge stoeprand. De auto was nog geen halfuur in ons bezit en nu al was de eerste schade een feit. Wat een mooie dag! Nadat we Anna hadden opgehaald en zij de Grote Tas Voor Onderweg en zichzelf op de achterbank gezeteld hadden, gingen we echt op weg naar Drakensbergen.

Zuid-Afrika staat bij iedereen wel bekend als zijnde divers in de vele culturen en bevolkingsgroepen die het land rijk is. Dat echter ook het landschap een grote diversiteit kent, wist ik in ieder geval niet. Overal waren er vergelijkingen te trekken met plaatsen waar ik ooit was geweest. Het ene moment reden we langs velden met droog geel gras en her en der een palmboom en liet de zon het verhitte asfalt glinsteren alsof we in Spanje waren. Het volgende moment was een wolk voor de zon gekropen en kregen de groene heuvels met spookhuis-achtige bomen en beekjes een heel Engels uiterlijk. Daarna waanden we ons in Noord-Frankrijk met glooiende uitgestrekte snelwegen waarop 140 km/h toch wel het minimum is, met oer-Hollandse bonte koeien in het weiland.

Onderweg deden we een mooie waterval aan en was het daarna tijd om het stuur over te geven aan Klaas. Die greep in eerste instantie met zijn rechterhand in de deur om te schakelen (echt: boink!), maar na een tijdje was ook hij gewend aan het links rijden. Zodra je de stad uit bent, is het niet zo inspannend meer. De bestemming van die dag was Himeville, een klein plaatsje aan de voet van de Drakensbergen, maar toch al op 1500 meter hoogte, dus al best fris. Eenmaal in Himeville bleek dat we nog een 10 km over een gravelweg moesten rijden om onze lodge (de Sani Lodge, genoemd naar de Sani-pas die je over de Drakensbergen in Lesotho voert) te bereiken. Daar maakten we ook voor het eerst kennis met het verschijnsel van de rode vlaggetjes bij wegwerkzaamheden. Werkloze locals worden voor een schamel bedrag van 50 Rand (minder dan

5 euro) geronseld om bij wegwerkzaamheden de automobilisten met het zwaaien van hun rode vlaggetjes erop te attenderen dat die wegwerkzaamheden er ook daadwerkelijk zijn. Op zich mooi natuurlijk, ware het niet dat er vaak niet minder dan 3 mensen op slechts 10 meter van elkaar staan te zwaaien met die vlaggetjes op slechts een steenworp afstand van de echte werkzaamheden. Een mooi voorbeeld van een Melkert-baan dus. De Sani Lodge was verder prima geregeld en bij aankomst konden we ons gelijk opteren voor een toer naar Lesotho, het dak van Afrika, voor de volgende dag. ‘s Avonds in Himeville wat gegeten en op de weg terug naar de lodge bood het groot licht op de Polo een helder inzicht op de verder aardedonkere gravelweg. We zijn nog even gestopt om naar de sterren te kijken, echt, dat zie je in Nederland dus niet! Ook de stilte is heel apart, je hoort echt niets en je kan iedereen wijsmaken dat je een beest in de bosjes hoort… Eenmaal terug in de lodge waren Nadine, een co-assistent uit Duitsland die we in het ziekenhuis al een paar keer ontmoet hadden, en een vriendin van haar, Anke, ook aangekomen en hebben we met zijn allen de goede Zuid-Afrikaanse wijn ons goed laten smaken.

Dat het in Afrika best koud kan zijn, dat wist ik. Dat het zou koud kan zijn dat de leidingen van de douche de volgende ochtend bevroren zouden zijn, dat wist ik niet! Dus zonder douche, maar met ontbijt in de Land Rover via de Sani-pas op naar Lesotho. Nadine, Anke en nog een ander Iers meisje van wie ik de naam alweer vergeten ben, gingen met ons mee. Onze gids vertelde onderweg honderd uit over de geschiedenis en de geologie van het gebied. Wat interessante details die zijn blijven hangen zijn dat in Lesotho de Besotho mensen wonen (ook wel bushmen genoemd: Ilse je hebt inderdaad gelijk!) en ze spreken er Sesotho. Ze leven er met name van schapen en geiten en de producten die ze van die beesten kunnen maken. Armoede is er volgens onze gids wel, maar niet zo erg dat er mensen dood gaan van de honger. Om deze vertelde details ook te zien moesten we echter nog een stukje berg op. De eerste sneeuw hadden we inmiddels met het stijgen van de hoogte al gezien. Moet je je voorstellen: sneeuw in Afrika! Het laatste stuk, de echte Sani-pas, telde een aantal zeer scherpe haarspeldbochten met onheilspellende namen als: Ice Corner (met inderdaad een klein watervalletje van ijsblokjes), Suicide Corner (behoeft miens inziens geen nadere toelichting…), Devils Elbow en als laatste de Oh My God (zo genoemd omdat de mensen vanuit Lesotho bij deze 1e bocht voor hun direct een berg-vista voor hun kiezen krijgen die de uitspraak rechtvaardigd). Bovenop de Sani-pas, op 2870 meter, was het vrijspel voor de elementen: wind en erg koud! Het grenspostje voorzag onze paspoorten van de nodige stempels en daarna zagen we hoe Lesotho er echt uitzag. Mijn eerste indruk was dat het op Tibet leek, al ben ik daar nog nooit geweest. Zwarte aarde met hier en daar een sneeuwveldje, staalblauwe vrieslucht, hoge bergen met sneeuwkoppen, geen bomen, grijsgroen taai-uitziend gras en kinderen gekleed in een omslagdeken (nationale kledij hier) die rennend hun hutjes uitkwamen om naar ons te komen zwaaien. Kortom een heel ander land dan Zuid-Afrika! We reden verder in de Land Rover naar het view point met uitzicht op de hoogste berg van Zuid-Afrika, Black Mountain. Daar zouden we buiten onze lunch gebruiken, maar hoewel ik dacht gekleed te zijn op de kou, waaide de ijskoude wind overal dwars door heen en waren mijn All-stars niet gemaakt door een onderbeenslengte aan sneeuw te stappen. Langer dan een kwartier heb ik het buiten niet uitgehouden! Op de terugweg bezochten we een traditioneel Lesotho-dorpje, wat maar liefst 10 hutjes rijk was. Momenteel woonden er ook maar 13 mensen, maar de meesten zijn al vertrokken naar de dichtsbijzijnde stad en hebben daar een hutje voor de winter. Onze gids had geregeld dat we bij een Lesotho-vrouw in haar hut mochten kijken, maar bracht ons eerst op de hoogte van de locale gebruiken op cultureel gebied. Zo is het namelijk beleefd om bij binnenkomst in de hut direct te gaan zitten en je dan, al zittend, voor te stellen. Nu was dat op zich geen probleem, want de hoogte van de deur maakte dat wij als lange Westerlingen al moesten bukken. Tevens is het beleefd om, als je tegen iemand spreekt, deze persoon niet constant aan te kijken, want dan kom je over als agressief. Dit is wel heel vreemd, want wij in het Westen vinden het juist onbeleefd als iemand je niet aankijkt als je tegen diegene spreekt. De Lesotho-vrouw was vriendelijk en beantwoordde maar wat graag onze vragen. Bij het rondgaan van de locale heerlijkheden moest ik het bier toch even laten staan. Het bier hier is namelijk troebel en grijs en smaakt echt verschrikkelijk vies! Wat een bocht! Serieus, grijs bier… Ze maken het ook van een bepaalde grassoort… Het brood wat ze zelf gebakken had was dan wel weer goed binnen te houden. Na afscheid genomen te hebben, reden we terug naar beneden en in de lodge konden we ons opwarmen middels de nu ontdooide douches.

De volgende dag werd duidelijk dat Nederland hier in Zuid-Afrika naast de koeien ook het klimaat hier heeft veranderd, want het was waterkoud, de lucht een velerlei aan grijstinten rijk en de regen varieerde van miezer tot stortregen. Echt oer-Hollands snertweer dus, zeker ook omdat het de hele dag zo zou blijven. De door Klaas en mij van te voren al geplande legendarische en niet minder hilarische paardrijtocht kon ook niet doorgaan helaas. In plaats daarvan besloten we maar door te rijden naar het volgende hostel in Umzumbe, een 100 km onder Durban. Daar vlakbij is een grote kloof te vinden waar we op weg naar Umzumbe ook langs reden. Het was zowaar een beetje droog geworden en konden we de kloof al vlug even bewonderen. Echter al snel pakten de donkere wolken zich weer samen boven onze hoofden en besloten we maar snel weer door te rijden. Het hostel was ook nu weer super, zo niet beter, en werd ook gerund door o.a. een Nederlander. Anna kreeg warm gezelschap van de honden die daar vrij rondliepen. Mooi geregeld, want zowel ik als Klaas moeten niet zo heel veel van die beesten hebben.

Eergisteren, maandag, was het weer beter en konden we het park bij de kloof te voet bewandelen. Ook een Gorge Swing, een grote schommel in een kloof, met een vrije val van maar liefst 100 meter behoorde tot de mogelijke opties. Klaas geeft hiervan uitgebreid verslag op zijn site. Ik heb het 2 jaar geleden in Zambia zelf gedaan, maar dat was op zijn zachtst gezegd niet kick, dus ik liet dit kruisje even aan mij voorbij gaan! Verder waren er natuurlijk hele mooie uitzichten over en in de kloof en heb ik de Polo even goed de sporen gegeven op de bochtige kleine weggetjes.

‘s Avonds in een Italiaans restaurant (!) de wedstrijd van Nederland gekeken. Die Italianen waren me toch stil, oorverdovend gewoon. In het rstaurant waren trouwens ook Nederlanders aanwezig en die zongen natuurlijk (met een bakkie op) luidkeels het Wilhelmus mee. Een mooi einde van onze korte vakantie dus!

Gister en vandaag gewoon weer aan de slag in het ziekenhuis, inmiddels business as usual. Al hadden we vandaag toch wel het snoepje van de week, en dat op woensdag al! Wat was het geval, een Indisch vrouwtje van een jaar of 50 was de vorige dag toevallig geraakt met een kogel in het hoofd en liep daar nu vrolijk mee rond. Niet eens veel pijn eigenlijk, maar de rontgenfoto liet zien dat de kogel nog steeds in het hoofd zat. Ze schrok er zelf ook van! Het beleid: gewoon laten zitten, want opereren zou te gevaarlijk zijn, omdat de kogel te dicht bij een grote slagader zou zitten (voor de medici: de a. temporalis). Jammer voor ons, want wij wilden die kogel er wel even uithalen! Verder was vandaag Mr. Hematoom terug. Hij was gisteren al terug, omdat het hematoom op zijn hoofd begon te zwellen (lees: bloeding) en dit werd door een andere Nederlandse co-assistant uit Utrecht gisteren opnieuw gehecht. Nu vandaag echter bloedde het weer als een rund en was het echt tijd om het bloedende vat op te sporen en nu wel echt goed dicht te maken. Overigens niet door mijzelf, de Indische traumadokter (dr. Singh) werd er bijgehaald, want dit was voor ons toch wel even too much. Het kostte wat tijd maar uiteindelijk werd het kleine spuitertje gevonden. Een piezelig klein slagadertje, maar genoeg om in korte tijd een bloedbad te veroorzaken. Hopelijk zien we Mr. Hematoom nu niet meer terug…

Jordy